همه پشت برجام

موضوع برجام دوباره باز نمی‌شود و مذاکره مجددی در کار نیست؛ این موضع ایران، اروپا، روسیه و چین در مواجهه با جدیدترین رفتار رئیس‌جمهوری آمریکا در مورد توافق هسته‌ای است. روز گذشته رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در نطق پیش از دستور خود گفت «مجلس شورای اسلامی به هیچ‌وجه تغییر در ساختار توافق هسته‌ای را نمی‌پذیرد و تغییرات از سنخی که رئیس‌جمهور آمریکا اخیرا بیان داشته با تخریب کل توافق برابری می‌کند و اگر چنین افکاری در سر دارند، بلاوجه تا چند ماه دیگر لازم نیست که صبر کنند، بدانند که سر آنها به سنگ خواهد خورد». دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا روز جمعه گفت که برای آخرین‌بار تعلیق تحریم‌های هسته‌ای ایران را تمدید می‌کند ولی تأکید کرد كه این برای بار آخر خواهد بود و 120 روز دیگر او این تعلیق را تمدید نخواهد کرد. ترامپ این بار تمدید را مشروط کرده به برآورده‌شدن برخی خواست‌هایش در مورد برجام. از جمله بازدید از هر مکانی که بازرسان بین‌المللی خواستند، جدانکردن برنامه موشکی از برنامه هسته‌ای و محدودکردن ایران در دستیابی به سلاح هسته‌ای و... این موضع مشروط او از سوی ایران با این واکنش مواجه شد که هیچ تغییری در برجام را نمی‌پذیرد و آمریکا باید به تعهداتش عمل کند.  عباس عراقچی نیز شب شنبه در یک برنامه تلویزیونی تأکید کرده که «برجام نه الان نه در آینده قابل مذاکره مجدد نیست. ما به هیچ‌وجه برجام را دوباره باز نمی‌کنیم و هیچ‌یک از موادش را باز نمی‌کنیم». او همچنین با اشاره به اظهارات اخیر ترامپ درباره برجام مبنی بر اینکه دیگر تعلیق تحریم‌ها را تمدید نمی‌کنیم، گفت: «سخنان اخیر ترامپ برخلاف پاراگراف‌های 26، 27 و 28 است که متعهد شدند برجام را در فضای توأم با حسن‌نیت انجام دهند که تاکنون نداده‌اند. اینکه ترامپ گفته 120 روز فرصت است، امری غیرواقع است و دیگر این مسئله را کسی از ایشان باور نمی‌کند».
موضوع دسترسی‌ روی میز آژانس نیست
درحالی‌که ترامپ مدعی شده ایران باید هر مکانی  را که بازرسان بین‌المللی درخواست می‌کنند، اجازه بازرسی دهد، معاون امور بین‌الملل و سخنگوی سازمان انرژی اتمی تأکید کرد: تعهدات برجامی ما براساس پروتکل الحاقی و پادمان، رفع سؤالات آژانس و دسترسی تکمیلی طبق آنچه در پروتکل آمده در حال اجراست که در چندین گزارش آژانس نیز به آن اشاره شده و اکنون هیچ موضوعی درخصوص دسترسی‌ها روی میز آژانس نیست. در جمهوری اسلامی ایران هیچ شخصیتی اجازه دسترسی آژانس به سایت‌های نظامی را نمی‌دهد و چنین موضوعی در پادمان، پروتکل الحاقی و برجام وجود ندارد. بهروز کمالوندی با رد شروط چهارگانه رئیس‌جمهور آمریکا گفت: مواردی را که در گذشته درباره بازرسی از سایت‌های نظامی مانند پارچین داشتیم، بررسی کردند که پرونده آن نیز بسته شد و اکنون هیچ موضوعی که از جانب آژانس مطرح شده باشد که بخواهند به سایتی نظامی دسترسی داشته باشند، نداریم.
حمایت موگرینی


اما طرف‌های اروپایی نیز در این بین ساکت ننشسته‌اند. به گزارش «ایسنا» فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در یادداشتی که روی وب‌سایت رسمی خود قرار داده است، با اشاره به نشست روز پنجشنبه وزیران امور خارجه ایران و سه کشور اروپایی که به سرپرستی او در بروکسل برگزار شد، نوشت: «توافق هسته‌ای کارساز بوده، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون 9 بار این توافق را تأیید کرده و این توافق برای امنیت اروپا و تمام جهان ضروری است. اینکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا روز جمعه تأیید کرد که آمریکا به تعهداتش عمل می‌کند؛ یعنی تمدید تعلیق تحریم‌های هسته‌ای ایران در چارچوب برجام گامی مثبت است». او تصریح کرد: «نشست ما در بروکسل هم فرصتی بود تا درباره دیگر مسائلی که ارتباطی با توافق هسته‌ای ندارند، از جمله اعتراض‌های اخیر در ایران، تنش‌ها در خاورمیانه و برنامه موشکی بالستیک ایران گفت‌وگو کنیم. اینها مسائلی هستند که اروپایی‌ها نسبت به آنها نگرانی دارند و ما متعهدیم که خارج از چارچوب توافق هسته‌ای، حتی با عزمی بیشتر به آنها رسیدگی کنیم».
فشار موشکی از سوی اروپا
 طیفی از بین اروپایی‌ها نیز اگرچه بر ادامه‌یافتن برجام تأکید دارند اما بر واردکردن فشار بر ایران در مورد برنامه موشکی ایران نیز پافشاری می‌کنند. به نظر می‌رسد فرانسه در بین همتایان اروپایی‌اش ابتکار عمل را در دست گرفته و در حال رایزنی با دیگران است. درحالی‌که مکرون روز پنجشنبه با ترامپ تلفنی صحبت کرده و تلاش کرده بود او را متقاعد به ماندن در برجام کند، روز گذشته رایزنی با طیف دیگر مخالف برجام را آغاز کرده است؛ رژیم اسرائیل. کاخ الیزه در بیانیه‌ای اعلام کرده که رئیس‌جمهوری فرانسه با نخست‌وزیر اسرائیل گفت‌وگوی تلفنی داشته و بر ضرورت احترام به توافق هسته‌ای ایران تأکید کرده است. در این بیانیه با وجود تأکید بر حفظ برنامه هسته‌ای ایران آمده است که دو طرف بر ضرورت مقابله با برنامه موشکی ایران و فعالیت‌های منطقه‌ای تأکید کردند. منابع اسرائیلی نیز اعلام کردند نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در این تماس تلفنی مکرون را به بازنگری در توافق هسته‌ای تشویق کرده است. همچنین کانال 10 اسرائیل  گزارش داد: جن هکر، مشاور ارشد مرکل روز جمعه با یوسی کوهن رئیس موساد و میربن شابات مشاور امنیت ملی اسرائیل دیدار کرد و به آنها متذکر شد که برلین به همراه دیگر طرف‌های اروپایی برجام خواهان حفظ این توافق هستند و مایل به لغو یا اصلاح آن نیستند به گزارش ایسنا، او در این دیدار اعلام کرده که برلین خواهان حفظ توافق هسته‌ای با ایران است اما آماده است با اسرائیل برای مقابله با تهران در موضوعات دیگر همکاری کند. .  قائم‌مقام نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین هم در گفت‌وگو با «اینترفکس»، با بیان اینکه تغییر برجام غیرسازنده، غیرممکن و غیرقابل پذیرش است، گفت: «اظهارات رئیس‌جمهور ترامپ در آخرین بیانیه خود درباره تمدید تعلیق تحریم‌های ایران تأسف‌بار است».  «مسکو امیدوار است که بازرسی‌های آژانس از تأسیسات هسته‌ای ایران مطابق با برجام ادامه داشته باشد. درخواست ترامپ برای انجام بازرسی‌های نامحدود از تأسیسات هسته‌ای ایران غیرواقع بینانه است».